Từ ngày 01/07/2025 hàng loạt chính sách và văn bản pháp luật mới chính thức có hiệu lực liên quan đến thuế, hóa đơn, bảo hiểm, tiền lương,… Hãy cùng Luật Nguyễn Hưng đi tìm hiểu về 10 chính sách mới pháp luật mới có hiệu lực từ ngày 01/07/2025 trong bài viết dưới đây.
Kết thúc hoạt động cấp huyện, bắt đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp
Căn cứ theo Nghị quyết 194/2025/QH15 của Quốc hội về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025 quy định việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy nhà nước không còn cơ quan cấp huyện. Theo đó, cơ quan hành chính Nhà nước sẽ vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp như sau:
- Về Ủy ban nhân dân gồm: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (34 tỉnh, thành phố) và Ủy ban nhân dân cấp xã (3321 xã, phường, đặc khu).
- Về Hội đồng nhân dân: Hội đồng nhân dân cấp tỉnh (34 tỉnh, thành phố), Hội đồng nhân dân cấp xã (3321 xã, phường, đặc khu).
- Về cơ quan công an: Công an phường, xã và Công an cấp tỉnh.
Các cơ quan Nhà nước khác cũng có sự thay đổi khi thay đổi tên gọi hoặc bớt một cấp quản lý, cụ thể:
- Đối với cơ quan Thuế: không còn Tổng cục Thuế, hoạt động theo 03 cấp (Cục Thuế, Chi cục Thuế khu vực, Đội thuế liên huyện).
- Đối với cơ quan Hải quan: không còn Tổng cục Hải quan, hoạt động theo 03 cấp (Cục Hải quan, Chi cục Hải quan khu vực, Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu).
- Đối với cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát: không còn cơ quan “cấp cao”, hoạt động theo mô hình “khu vực – tỉnh – tối cao”.
- Đối với cơ quan Thi hành án: hoạt động theo mô hình cấp tỉnh – khu vực. Cục thi hành án trước đây thành Thi hành án dân sự + tên tỉnh, Chi cục Thi hành án trước đây thành Phòng Thi hành án dân sự khu vực.
Số định danh cá nhân sẽ được sử dụng thay cho mã số thuế
Đối với doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh và cá nhân khi kinh doanh, có thu nhập đều phải có mã số thuế theo quy định. Mã số thuế của doanh nghiệp và tổ chức khác với mã số thuế của hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân. Theo Thông tư 86/2024/TT-BTC ngày 23/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định thì mã số thuế của hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân được xác định theo số định danh cá nhân do Bộ Công an cấp.
Số định danh cá nhân của công dân Việt Nam do Bộ Công an cấp theo quy định của pháp luật về căn cước là dãy số tự nhiên gồm 12 chữ số được sử dụng thay cho mã số thuế của người nộp thuế là cá nhân, người phụ thuộc (căn cứ giảm trừ thuế), cá nhân kinh doanh. Hộ gia đình, hộ kinh doanh thì sử dụng số định danh cá nhân của người đại diện thay cho mã số thuế. Hiện nay, người nước ngoài cũng có số định danh cá nhân do Bộ Công an cấp.
Sự thay đổi ở đây là thay đổi trong việc quản lý của cơ quan Thuế. Tức là thay vì cấp mới mã số thuế cho hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, người có thu nhập chịu thuế thì cơ quan Thuế sử dụng số định danh cá nhân đang do Bộ Công an cấp. Điều này không những giúp cơ quan Thuế giảm bớt thủ tục mà thông tin lưu trữ được chính xác hơn do đã được xác thực bởi cơ quan công an.
Đối với người nộp thuế cũng thuận tiện hơn khi dữ liệu giữa các cơ quan được liên thông, người nộp thuế không cần phải nộp thêm hồ sơ và cũng không cần nhớ thêm nhiều con số, đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Chính thức giảm thuế GTGT xuống 8% từ 01/7/2025 đến hết 31/12/2026
Để hỗ trợ doanh nghiệp phát triển, Nhà nước tiếp tục có chính sách giảm thuế giá trị gia tăng xuống 8% từ ngày 01/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026, căn cứ theo Nghị quyết 204/2025/QH15 của Quốc hội. Lần giảm thuế giá trị gia tăng này, đối tượng áp dụng được mở rộng hơn và thời gian áp dụng cũng được kéo dài hơn để doanh nghiệp được chủ động trong kế hoạch kinh doanh.
Việc mở rộng đối tượng áp dụng được thể hiện qua việc: Các lĩnh vực vận chuyển, logistic, dịch vụ công nghệ thông tin trước đây không được áp mức thuế giá trị gia tăng 8% thì theo Nghị quyết 204/2025/QH15 nay đã được áp dụng. Các lĩnh vực trên lưu ý mức thuế giá trị gia tăng khi xuất hóa đơn.
Nhóm hàng hóa, dịch vụ sau theo Nghị quyết 204/2025/QH15 không được áp dụng mức thuế giá trị gia tăng 8%: viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng).
Đối với các nghị quyết trước đây, mức thuế giá trị gia tăng 8% được áp dụng từ 06 tháng đến 01 năm. Tuy nhiên, Nghị quyết 204/2025/QH15 đã tăng thời gian, mức 8% được áp dụng đến hết 31/12/2026. Như vậy, chính sách phần nào giúp doanh nghiệp ổn định được việc kinh doanh trong thời hạn nhất định.
Hàng hóa, dịch vụ dưới 20 triệu đồng phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế
Từ ngày 01/7/2025, Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 chính thức có hiệu lực. Một trong những thay đổi quan trọng mà doanh nghiệp cần lưu ý là hàng hóa, dịch vụ dưới 20 triệu đồng sẽ không được khấu trừ thuế nếu không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Theo luật cũ, đối với hàng hóa, dịch vụ dưới 20 triệu đồng thì luật vẫn cho phép thanh toán bằng tiền mặt. Kể từ thời điểm Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 có hiệu lực ngày 01/7/2025 thì không phân biệt giá trị hàng hóa, dịch vụ trên hay dưới 20 triệu đồng, nếu thanh toán bằng tiền mặt thì sẽ không được xem xét. Tức là doanh nghiệp muốn được khấu trừ thuế giá trị gia tăng thì phải cung cấp chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
Tuy nhiên, để tránh gây hoang mang cho doanh nghiệp với sự thay đổi trên thì Chính phủ đã ban hành Nghị định 181/2025/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết như sau: Đối với hàng hóa, dịch vụ từ 5 triệu trở lên phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế giá trị gia tăng. Như vậy, những hàng hóa, dịch vụ dưới 5 triệu thanh toán bằng tiền mặt vẫn được khấu trừ thuế giá trị gia tăng.
Đóng BHXH tối thiểu 15 năm có thể được hưởng lương hưu
Căn cứ Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025) quy định về đối tượng và điều kiện hưởng lương hưu như sau:
Về thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc: từ đủ 15 năm trở lên (giảm 05 năm so với quy định pháp luật trước đây là 20 năm).
Sau khi đáp ứng được điều kiện đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc nêu trên thì người hưởng lương hưu phải đáp ứng điều kiện về độ tuổi khi chấm dứt lao động như sau:
- Người lao động trong điều kiện làm việc bình thường: Theo luật cũ thì nam từ đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 55 tuổi. Theo khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 thì tuổi nghỉ hưu đã được điều chỉnh từ năm 2021, mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với nam và 04 tháng đối với nữ cho đến khi đủ 62 tuổi đối với nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với nữ vào năm 2035.
Hiện nay (năm 2025) thì lao động nam phải đủ 61 tuổi 03 tháng, lao động nữ phải đủ 56 tuổi 08 tháng tại thời điểm chốt sổ bảo hiểm xã hội.
- Người lao động bị suy giảm khả năng lao động/làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm/làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn: Có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 05 tuổi so với người lao động trong điều kiện làm việc bình thường.
- Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt (do Chính phủ hướng dẫn): Có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 05 tuổi so với người lao động trong điều kiện làm việc bình thường.
- Đối với người lao động bị suy giảm khả năng lao động/làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm/làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao: Pháp luật có quy định mở “trừ trường hợp pháp luật có quy định khác” để giải quyết cho những trường hợp cá biệt, có hướng dẫn.
Đối với người lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không đủ 15 năm thì pháp luật vẫn cho phép đóng tiếp dưới hình thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện để được hưởng lương hưu. Trình tự, thủ tục, mức đóng và quy định vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn chi tiết.
75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội
Hiện nay, vấn đề an sinh xã hội ngày càng được Nhà nước đảm bảo. So với Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 chỉ có quy định về quỹ hưu trí dành cho người đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thì nay Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 có thêm quy định: Trợ cấp hưu trí xã hội cho người từ đủ 75 tuổi trở lên, là công dân Việt Nam, đang không hưởng lương hưu/trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.
Quỹ trợ cấp hưu trí xã hội được lấy từ ngân sách để chăm lo cho đời sống của những người già trên 75 tuổi, không thuộc diện được hưởng lương hưu/trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, không có tài sản, không có nguồn thu nhập nào khác để nuôi sống bản thân.
Để được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì cần làm văn bản đề nghị gửi Ủy ban nhân dân cấp xã. Người từ đủ 70 tuổi đến 75 tuổi nếu thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo cũng có thể nộp đơn đề nghị được hưởng hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Sau khi được xét duyệt đủ điều kiện hưởng, người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng còn được đóng bảo hiểm y tế, khi chết thì được hỗ trợ chi phí mai táng.
Cơ sở pháp lý: Điều 21, Điều 23 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024; Điều 22 Nghị định 158/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
Khám chữa bệnh trái tuyến được hưởng 100% BHYT
Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Bảo hiểm y tế, từ ngày 01/7/2025, nếu người tham gia bảo hiểm y tế không đến khám chữa bệnh tại cơ sở y tế ban đầu đã đăng ký do thay đổi nơi tạm trú, lưu trú thì vẫn được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán các chi phí khám chữa bệnh. Tức là không phân biệt địa giới hành chính khi người tham gia bảo hiểm y tế khám chữa bệnh, không còn nỗi lo phải khám “đúng tuyến”, lỡ “trái tuyến” thì không được bảo hiểm y tế chi trả.
Quỹ bảo hiểm y tế thanh toán theo tỷ lệ phần trăm (từ 80% đến 100%) mà người tham gia bảo hiểm y tế được hưởng theo mức đóng và thời gian đóng, được quy định trên thẻ bảo hiểm y tế.
Việc khám chữa bệnh tại cơ sở y tế tuyến huyện (cũ) ban đầu nếu chuyển viện lên các cơ sở y tế tuyến trên để điều trị chuyên sâu thì không cần giấy chuyển viện và còn được hưởng tối đa (100%) quyền lợi theo thẻ bảo hiểm y tế đã đóng.
Đối với khám chữa bệnh ngoại trú tại các cơ sở y tế tuyến huyện (cũ), khám chữa bệnh nội trú và ngoại trú tại các cơ sở y tế chuyên sâu thì mức hưởng cụ thể được Chính phủ hướng dẫn, quỹ bảo hiểm y tế có chi trả một phần.
Ngoài ra, người tham gia bảo hiểm y tế được hưởng 100% mức hưởng theo quy định khi khám bệnh, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nào trong trường hợp cấp cứu.
Cơ sở y tế bao gồm: trạm y tế; cơ sở khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình; trạm y tế quân – dân y, phòng khám quân – dân y; trung tâm y tế cấp huyện có hoạt động khám bệnh, chữa bệnh được cấp giấy phép hoạt động theo hình thức tổ chức là phòng khám; y tế cơ quan, đơn vị, tổ chức do Bộ trưởng Bộ Y tế quy định; cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thuộc cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu trong quân đội, công an do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an quy định; phòng khám đa khoa khu vực.
Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền cấp sổ đỏ
Trước đây, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng) cho cá nhân, hộ gia đình thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện. Khi thay đổi địa giới hành chính theo Nghị quyết số 190/2025/QH15, thẩm quyền cấp sổ được chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã, cụ thể:
Ngày 12/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định 151/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai. Tại điểm h Khoản 1 Điều 5 của Nghị định quy định: Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với các trường hợp đăng ký lần đầu thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp huyện được chuyển giao cho Chủ tịch UBND cấp xã.
Do đó, những ai đang sử dụng đất ổn định, lâu dài mà chưa nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận thì nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa của UBND cấp xã nơi có đất. UBND cấp xã khi thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất tại các Điều 137, 138, 139 và 140 Luật Đất đai sẽ đồng thời thực hiện luôn các thủ tục xác nhận về sự phù hợp với quy hoạch, không tranh chấp, đất sử dụng ổn định để cấp giấy chứng nhận cho người dân.
Đối với các thủ tục hành chính về đất đai, người sử dụng đất không phải thực hiện chỉnh lý hồ sơ, giấy tờ liên quan đến đất đai sau khi sắp xếp, tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp. Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai sẽ thực hiện đồng thời cùng với các thủ tục khác theo yêu cầu của người sử dụng đất.
Bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh
Theo Luật số 86/2025/QH15 ngày 25/6/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) thì mức cao nhất của khung hình phạt của các tội danh sau chuyển từ tử hình sang chung thân kể từ ngày 01/7/2025:
- Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109);
- Tội gián điệp (Điều 110);
- Tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của Nhà nước (Điều 114);
- Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194);
- Tội vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250);
- Tội tham ô tài sản (Điều 353);
- Tội nhận hối lộ (Điều 354);
- Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421).
Theo điều khoản chuyển tiếp và áp dụng nguyên tắc có lợi hơn cho người phạm tội nếu luật thay đổi, đối với những ai phạm các tội danh nêu trên và bị tuyên hình phạt tử hình trước ngày 01/7/2025 nhưng chưa chấp hành hình phạt thì Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.
Các tội danh trên, người phạm tội trong quá trình chấp hành hình phạt tù nếu muốn được giảm án thì cần đáp ứng một số điều kiện khác theo quy định pháp luật. Đối với Tội tham ô tài sản và Tội nhận hối lộ thì người phạm tội chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng.
Mỗi xã có tối đa 2 xe ô tô phục vụ công tác chung
Kể từ ngày 01/7/2025, mỗi xã có tối đa 2 xe ô tô phục vụ công tác chung. Nội dung này được quy định tại Nghị định 153/2025/NĐ-CP ngày 15/6/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 72/2023/NĐ-CP ngày 26/9/2023. Điều này là phù hợp với tình hình hiện nay khi nhiều xã được sáp nhập lại với nhau, để thuận tiện cho việc đi lại, công tác của các cán bộ, công chức cấp xã cần phải đáp ứng về mặt phương tiện.
Nghị định 72/2023/NĐ-CP ngày 26/9/2023 được ban hành vào thời điểm chưa thay đổi địa giới hành chính nên không quy định về ô tô phục vụ công tác chung của cấp xã. Do đó, việc ban hành Nghị định 153/2025/NĐ-CP ngày 15/6/2025 là thiết thực khi kịp thời điều chỉnh để mỗi xã có tối đa 2 xe ô tô phục vụ công tác chung.
Việc sử dụng ô tô là để phục vụ di chuyển thực hiện các công tác theo phân công, nhiệm vụ, giải quyết công việc theo chức năng chuyên môn và chức vụ, nghiêm cấm mọi hình thức sử dụng vào mục đích cá nhân.
Trên đây là chia sẻ của Luật Nguyễn Hưng về vấn đề “10 chính sách mới có hiệu lực từ ngày 01/7/2025” mà bạn nên biết. Hy vọng bài viết sẽ mang lại những thông tin hữu ích dành cho bạn. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, nếu bạn còn những thắc mắc nào cần được giải đáp. Hãy liên hệ Luật Nguyễn Hưng qua số điện thoại (028) 6650 6738 – (028) 6650 8738 để nhận được sự tư vấn hỗ trợ từ đội ngũ luật sư.
