Theo Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực ngày 01/07/2025), hành vi lấn, chiếm đất mặc dù là hành vi vi phạm pháp luật nhưng trong một số trường hợp, người đang sử dụng đất vẫn có thể được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) khi thuộc một trong 04 trường hợp dưới đây:
Trường hợp 1: Lấn chiếm công trình công cộng
Lấn, chiếm công trình công cộng (hành lang an toàn, lòng đường, vỉa hè, đất sử dụng cho mục đích xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác) là hành vi vi phạm pháp luật nên Nhà nước sẽ thu hồi đất để trả lại cho công trình mà không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với diện tích đất đã bị lấn, chiếm (quy định tại khoản 1 Điều 139 Luật Đất đai 2024).
Tuy nhiên, nếu đã có điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà nay diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông, không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì được xem xét cấp sổ đối với diện tích đất đã bị lấn, chiếm.
Trường hợp 2: Lấn, chiếm đất có nguồn gốc nông, lâm trường
Theo Điều 139 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 1/7/2014 có nguồn gốc nông, lâm trường được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất cho các đối tượng qua các thời kỳ thì giải quyết như sau:
– Nếu diện tích đất bị lấn, chiếm nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ hoặc rừng đặc dụng thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ chỉ đạo thu hồi đất đã lấn, chiếm và giao lại cho Ban quản lý rừng. Trường hợp không có Ban quản lý rừng thì người đang sử dụng đất lấn, chiếm được Nhà nước giao đất để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ và được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;
– Nếu diện tích đất bị lấn, chiếm đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở từ trước ngày 01/7/2014, không thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, không thuộc quy hoạch sử dụng đất cho mục đích xây dựng công trình hạ tầng công cộng thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định pháp luật.
Trường hợp 3: Đất lấn, chiếm không thuộc hai trường hợp trên hoặc sử dụng sai mục đích
Đối với trường hợp lấn, chiếm đất khác hoặc sử dụng đất sai mục đích thì tại Khoản 3 Điều 139 Luật Đất đai 2024 có quy định như sau: Người dân vẫn có thể được cấp sổ nếu đang sử dụng đất ổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định pháp luật.
Trường hợp 4: Đất nông nghiệp do tự khai hoang
Trường hợp cuối cùng là đất nông nghiệp do người dân tự khai hoang mà không có tranh chấp. Theo khoản 4 Điều 139 Luật Đất đai 2024, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đó được Nhà nước cấp sổ theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định. Đối với phần diện tích đất vượt hạn mức giao đất thì phải chuyển sang hình thức thuê đất của Nhà nước và không được cấp sổ.
Như vậy, trong mọi trường hợp, người đang sử dụng đất lấn, chiếm đều phải liên hệ với cơ quan quản lý đất đai để biết trường hợp đất của mình có thuộc diện quy hoạch đủ điều kiện cấp sổ hay không. Mỗi địa phương đều có quy định riêng về quy hoạch, hạn mức giao đất cũng khác nhau, mọi người cần phải tìm hiểu trước khi nộp hồ sơ đề nghị.
Trên đây là chia sẻ của Luật Nguyễn Hưng về vấn đề “04 trường hợp đất lấn chiếm vẫn được cấp sổ đỏ từ 01/07/2025” mà bạn nên biết. Hy vọng bài viết sẽ mang lại những thông tin hữu ích dành cho bạn. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, nếu bạn còn những thắc mắc nào cần được giải đáp. Hãy liên hệ Luật Nguyễn Hưng qua số điện thoại (028) 6650 6738 – (028) 6650 8738 để nhận được sự tư vấn hỗ trợ từ đội ngũ luật sư.
