Xóa án tích là gì? Điều kiện để được xóa án tích trước thời hạn

Xóa án tích là gì? Các trường hợp được xóa tích hiện nay là gì? Điều kiện để được xóa án tích trước thời hạn là gì? Cách tính thời hạn xóa án tích như thế nào? Tất cả sẽ được Luật Nguyễn Hưng giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

Xóa án tích là gì?

Xóa án tích là một chế định quan trọng, cơ bản của pháp luật Hình sự Việt Nam. Việc xóa án tích cho người bị kết án thể hiện tính nhân đạo, nhân văn của nhà nước đối với người đã bị kết án, giúp họ xóa đi những vết tích phạm tội trong quá khứ, có cơ hội tái hòa nhập với cộng đồng.

Người được xóa án tích coi như chưa bị kết án. Người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt không bị coi là có án tích.

Các trường hợp được xóa án tích

Đương nhiên được xóa án tích

Trường hợp đương nhiên được xóa án tích được quy định tại Điều 70 Bộ luật Hình sự:

Đương nhiên được xóa án tích được áp dụng đối với người bị kết án không phải về các tội quy định tại Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật này khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.

Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

a) 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;

b) 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;

c) 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;

d) 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại các điểm a, b và c khoản này thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này.

Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích, nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này.

Tham khảo: Án treo là gì?

Xóa án tích theo quy định của Tòa án

– Trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án được quy định tại Điều 71 Bộ luật Hình sự như sau:

Người bị kết án về các tội quy định tại Chương XIII và Chương XVI của Bộ luật Hình sự, khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính, thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng các điều kiện quy định.

Tòa án quyết định việc xóa án tích căn cứ vào tính chất của tội phạm đã  thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ của người bị kết án.

– Điều kiện để được xóa án tích theo quyết định của Tòa án:

Người bị kết án được Tòa án quyết định xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

+ 03 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc  phạt tù đến 05 năm;

+ 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm;

+ 07 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại điểm a khoản này thì thời hạn được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

– Người bị Tòa án bác đơn xin xóa án tích lần đầu, thì sau 01 năm mới được xin xóa án tích; nếu bị bác đơn lần hai trở đi, thì sau 02 năm mới được xin xóa án tích.

Nếu quý khách đang cần thuê luật sư hình sự giỏi và uy tín tại TPHCM thì Luật Nguyễn Hưng là sự lựa chọn đáng tin cậy dành cho quý khách.

Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt

Người bị kết án có biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật Hình sự.

Xóa án tích với người phạm tội dưới 18 tuổi

Điều 107 Bộ luật Hình sự quy định về trường hợp xóa án tích đối với người dưới 18 tuổi như sau:

a) Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi;

b) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng do vô ý;

c) Người bị áp dụng biện pháp tư pháp quy định tại Mục 3 Chương này.

Người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì đương nhiên xóa án tích nếu trong thời hạn 03 năm tính từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới.

Điều kiện xóa án tích trước thời hạn là gì?

Để được xóa án tích trước thời hạn người bị kết án phải có những biểu hiện tốt rõ rệt, thái độ tích cực, tuân thủ pháp luật, chấp hành tốt các nội quy, quy định; đã lập công và được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị; người bị kết án còn phải đảm bảo được ít nhất 1/3 thời gian chấp hành hình phạt chính hoặc thời gian thửu thách án treo; chấp hành xong hình phạt bổ xung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới.

Cách tính thời hạn để xóa án tích

Thời hạn xóa án tích căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên được quy định tại Điều 70 và Điều 71 Bộ luật Hình sự đối với trường hợp đương nhiên xóa án tích và xóa án tích theo quyết định của Tòa án.

Người bị kết án chưa được xóa án tích mà thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Tòa án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật thì thời hạn để xóa án tích cũ được tính lại kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời hạn thử thách án treo của bản án mới hoặc từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành.

Người bị kết án trong trường hợp phạm nhiều tội mà có tội thuộc trường hợp đương nhiên được xóa án tích, có tội thuộc trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án thì căn cứ vào thời hạn quy định tại Điều 71 của Bộ luật này Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với người đó.

Người được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại cũng được coi như đã chấp hành xong hình phạt.

Hồ sơ và thủ tục xóa án tích mới nhất

(*) Người đủ điều kiện xóa án tích cần chuẩn bị hồ sơ gồm

– Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân.

– Sổ hộ khẩu.

– Đơn xin xóa án tích.

– Giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách.

– Giấy chứng nhận không phạm tội mới do Công an nơi người bị kết án thường trú cấp.

(*) Thủ tục xóa án tích, cơ quan có thẩm quyền xóa án tích được quy định tại Điều 369 Bộ luật Tố tụng Hình sự:

• Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của người được đương nhiên xóa án tích và xét thấy có đủ điều kiện quy định tại Điều 70 của Bộ luật hình sự thì cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp phiếu lý lịch tư pháp là họ không có án tích.
• Những trường hợp quy định tại Điều 71 và Điều 72 của Bộ luật hình sự thì việc xóa án tích do Tòa án quyết định. Người bị kết án phải có đơn gửi Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án có nhận xét của chính quyền xã, phường, thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc, học tập.
• Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày nhận được đơn của người bị kết án, Tòa án đã xét xử sơ thẩm chuyển tài liệu về việc xin xoá án tích cho Viện kiểm sát cùng cấp. Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Tòa án chuyển đến, Viện kiểm sát cùng cấp có ý kiến bằng văn bản và chuyển lại tài liệu cho Tòa án.
• Nếu xét thấy đủ điều kiện thì trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận tài liệu do Viện kiểm sát chuyển đến, Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm phải ra quyết định xóa án tích; trường hợp chưa đủ điều kiện thì quyết định bác đơn xin xóa án tích.
• Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày ra quyết định xóa án tích hoặc quyết định bác đơn xin xóa án tích, Tòa án đã ra quyết định phải gửi quyết định này cho người bị kết án, Viện kiểm sát cùng cấp, chính quyền xã, phường, thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc, học tập.

Tóm lại xóa án tích là một chế định quan trọng và mang tính nhân đạo trong bộ luật hình sự nước ta. Có 4 tổng cộng là 4 trường hợp được xóa án tích là: Đương nhiên được xóa án tích; xóa án tích theo quyết định của Tòa án; xóa án tích trong trường hợp đặc biệt; xóa án tích với người phạm tội dưới 18 tuổi. Hy vọng bài viết này của Luật Nguyễn Hưng sẽ đem lại những kiến thức hữu ích dành cho quý đọc giả chưa hiểu rõ về xóa án tích là gì.