Thế nào là người đại diện theo pháp luật? Có mấy trường hợp đại diện theo pháp luật? Những trường hợp nào không được phép làm người đại diện theo pháp luật? Hãy cùng Luật Nguyễn Hưng đi tìm hiểu cụ thể trong bài viết sau đây.
Người đại diện theo pháp luật là gì?
Người đại diện theo pháp luật là người đại diện do pháp luật quy định hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định mà không phải do các bên thoả thuận.
Căn cứ xác lập quyền đại diện
Quyền đại diện được xác lập theo ủy quyền giữa người được đại diện và người đại diện; theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật.
Các trường hợp đại diện theo pháp luật
Người đại diện theo pháp luật là những người trong các trường hợp sau:
Đại diện theo pháp luật của cá nhân
– Cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
– Người giám hộ đối với người được giám hộ;
– Người được Tòa án chỉ định đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;
Đại diện theo pháp luật của pháp nhân
– Người đứng đầu của pháp nhân theo quy định của điều lệ pháp nhân hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với pháp nhân;
– Chủ hộ đối với hộ gia đình trong các giao dịch vì lợi ích chung của hộ, làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của cả hộ gia đình;
– Tổ trưởng tổ hợp tác đối với tổ hợp tác;
– Những người khác theo quy định của pháp luật.
Hậu quả pháp lý của hành vi đại diện
Theo quy định tại Điều 139 Bộ luật Dân sự 2015, có 03 hậu quả pháp lý của hành vi đại diện như sau:
Giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện với người thứ ba phù hợp với phạm vi đại diện làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện.
Người đại diện có quyền xác lập, thực hiện hành vi cần thiết để đạt được mục đích của việc đại diện.
Trường hợp người đại diện biết hoặc phải biết việc xác lập hành vi đại diện là do bị nhầm lẫn, bị lừa dối, bị đe dọa, cưỡng ép mà vẫn xác lập, thực hiện hành vi thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện, trừ trường hợp người được đại diện biết hoặc phải biết về việc này mà không phản đối.
Thời hạn đại diện theo pháp luật
Thời hạn đại diện được xác định theo văn bản ủy quyền, theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật.
Đại diện theo pháp luật chấm dứt trong trường hợp sau đây:
– Người được đại diện là cá nhân đã thành niên hoặc năng lực hành vi dân sự đã được khôi phục;
– Người được đại diện là cá nhân chết;
– Người được đại diện là pháp nhân chấm dứt tồn tại;
– Căn cứ khác theo quy định của Bộ luật này hoặc luật khác có liên quan.
Những trường hợp không được phép làm người đại diện theo pháp luật
Pháp luật không có quy định cụ thể về trường hợp không được phép làm người đại diện theo pháp luật, tuy nhiên, Điều 87 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về những trường hợp không được làm người đại diện như sau:
– Nếu họ cũng là đương sự trong cùng một vụ việc với người được đại diện mà quyền và lợi ích hợp pháp của họ đối lập với quyền và lợi ích hợp pháp của người được đại diện;
– Nếu họ đang là người đại diện theo pháp luật trong tố tụng dân sự cho một đương sự khác mà quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự đó đối lập với quyền và lợi ích hợp pháp của người được đại diện trong cùng một vụ việc.
– Cán bộ, công chức trong các cơ quan Tòa án, Kiểm sát, Công an không được làm người đại diện trong tố tụng dân sự, trừ trường hợp họ tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện cho cơ quan của họ hoặc với tư cách là người đại diện theo pháp luật.
Như vậy có thể thấy những người có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự, nhưng lại thuộc một trong các trường hợp: cùng là đương sự trong cùng một vụ việc với người đại diện mà quyền và lợi ích của họ đối lập nhau; Đang là người đại diện theo pháp luật tố tụng dân sự cho một đương sự khác mà quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự đó đối lập với người được đại diện trong cùng một vụ việc thì không được làm người đại diện.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về Người đại diện theo pháp luật. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, nếu bạn còn những thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy liên hệ Luật Nguyễn Hưng qua số điện thoại (028) 6650 6738 – (028) 6650 8738 để nhận được sự tư vấn hỗ trợ từ Luật sư.
