Di chúc thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển giao tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Vậy làm sao để di chúc được thực hiện đúng ý nguyện của người để lại di chúc? Thủ tục công bố di chúc được thực hiện như thế nào? Hãy cùng Luật Nguyễn Hưng tìm hiểu những vấn đề này trong bài viết dưới đây.
Công bố di chúc có bắt buộc không?
Khi người lập di chúc qua đời, cá đồng thừa kế phải thực hiện công bố di chúc để nhận di sản thừa kế do người này để lại. Nếu di chúc không được công bố thì không thể chia di sản thừa kế vì điểu kiện để người thừa kế có thể tiến hành làm các thủ tục nhận di sản là di chúc phải được công bố trước tất cả những người thừa kế. Vậy nên, công bố di chúc là một thủ tục bắt buộc.
Thời điểm để tiến hành công bố di chúc khi nào?
Sau khi người lập di chúc chết, người đang giữ di chúc phải giao di chúc cho người thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc. Tuy nhiên, việc công bố này không bắt buộc phải cùng thời điểm với thời điểm mở thừa kế.
Theo quy định tại Điều 643 Bộ luật dân sự 2015 thì di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế. Tuy nhiên, pháp luật chỉ xác định thời điểm có hiệu lực của di chúc, không có nghĩa là tại thời điểm người có di sản chết, di chúc phải được đem ra thi hành. Việc công bố di chúc, phân chia di sản theo di chúc có thể thực hiện vào thời điểm mà người thừa kế cảm thấy thích hợp.
Do đó, thời điểm công bố di chúc không được pháp luật áng định một thời gian cụ thể mà chỉ quy định thời điểm sau khi người lập di chúc chết, việc công bố di chúc có thể diễn ra. Và điểu kiện để người thừa kế có thể tiến hành làm các thủ tục nhận di sản thì di chúc phải được công bố trước tất cả những người thừa kế.
>> Xem thêm: Gửi giữ di chúc ở đâu? Quy định về gửi giữ, lưu trữ di chúc rao sao?
Ai là người thực hiện việc công bố di chúc?
Việc xác định người công bố di chúc tùy vào việc di chúc có cử người công bố hay không? hoặc người lập di chúc gửi di chúc tại đâu? Cụ thể:
– Di chúc bằng văn bản lưu giữ tại tổ chức hành nghề công chứng: Công chứng viên là người công bố di chúc.
– Người lập di chúc chỉ định người công bố di chúc: Người được chỉ định có nghĩa vụ công bố di chúc.
– Người lập di chúc không chỉ định hoặc có nhưng người được chỉ định từ chối công bố di chúc: Những người thừa kế thỏa thuận để cử một người đứng ra công bố di chúc.
Như vậy, người công bố di chúc có thể là Công chứng viên nếu di chúc được lưu giữ tại văn phòng công chứng đó, cũng có thể là người được chỉ định trong di chúc hoặc người được các đồng thừa kế thỏa thuận đề cử ra nếu người được chỉ định trong di chúc từ chối.
Công bố di chúc được thực hiện tại địa điểm nào?
Di chúc sẽ có hiệu lực tại thời điểm mở thừa kế (thời điểm người lập di chúc chết) và pháp luật chỉ yêu cầu công bố di chúc sau khi mở thừa kế. Do đó, sẽ xuất hiện hai tình huống:
– Thời điểm mở thừa kế trùng với thời điểm công bố di chúc: Địa điểm công bố di chúc sẽ trùng với địa điểm mở thừa kế (là nơi cư trú cuối cùng của người lập di chúc hoặc nơi có toàn bộ/phần lớn di sản nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng).
– Thời điểm công bố di chúc không trùng với thời điểm mở thừa kế: Trường hợp này pháp luật không quy định nên những người thừa kế có thể thỏa thuận địa điểm công bố di chúc.
Công bố di chúc có cần người làm chứng không?
Theo quy định của pháp luật, sau thời điểm mở thừa kế, người công bố di chúc phải sao gửi di chúc tới tất cả những người có liên quan đến nội dung di chúc. Khi có thông báo về việc mở thừa kế hoặc di chúc được công bố, những người thừa kế có thể họp mặt để thỏa thuận một số vấn đề liên quan đến: Cử người quản lý di sản, người phân chia di sản, xác định quyền, nghĩa vụ của những người này, nếu người để lại di sản không chỉ định trong di chúc; Cách thức phân chia di sản. Do vậy, pháp luật không quy định bắt buộc có người làm chứng mà yêu cầu bắt buộc sự có mặt của tất cả người liên quan đến nội dung di chúc khi công bố di chúc.
Những lưu ý khi thực hiện việc công bố di chúc?
Khi thực hiện thủ tục công bố di chúc, người công bố cũng như người thừa kế theo di chúc cần lưu ý những quy định nêu tại Bộ luật Dân sự sau đây:
– Sau khi người lập di chúc chết, người được người lập di chúc yêu cầu giữ di chúc giao cho các thừa kế hoặc người công bố di chúc bằng văn bản, có chữ ký của bên giao, bên nhận và ít nhất 02 người làm chứng.
– Trường hợp di chúc được lập bằng tiếng nước ngoài thì bản di chúc đó phải được dịch ra tiếng Việt và phải có công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo tính đúng đắn, hợp pháp của bản di chúc được dịch.
– Người công bố di chúc được người lập di chúc chỉ định có thể từ chối thực hiện việc công bố.
– Những người thừa kế có thể thỏa thuận cử người công bố di chúc nếu trong di chúc không chỉ định hoặc người được chỉ định công bố di chúc từ chối.
– Sau thời điểm mở thừa kế, người công bố di chúc phải gửi bản sao di chúc đến tất cả những người có liên quan đến di chúc.
– Người thừa kế theo di chúc có quyền yêu cầu đối chiếu bản gốc di chúc.
Trên đây là nội dung chia sẻ của Luật Nguyễn Hưng về vấn đề “Thủ tục công bố di chúc được thực hiện như thế nào?”. Hy vọng bài viết sẽ mang lại những thông tin hữu ích dành cho bạn. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, nếu bạn còn những thắc mắc nào cần được giải đáp. Hãy liên hệ Luật Nguyễn Hưng qua số điện thoại (028) 6650 6738 – (028) 6650 8738 để nhận được sự tư vấn hỗ trợ từ đội ngũ luật sư.
