Quyền hưởng dụng là gì? Căn cứ xác lập quyền hưởng dụng như thế nào? Hiệu lực là thời hạn của quyền hưởng dụng ra sao? Quyền và nghĩa vụ của người hưởng dụng như thế nào? Luật Nguyễn Hưng sẽ tư vấn giải đáp cụ thể trong bài viết này.
Quyền hưởng dụng là gì?
Quyền hưởng dụng được quy định từ Điều 257 đến Điều 266 Mục 2 Chương XIV về quyền khác đối với tài sản trong Bộ luật Dân sự năm 2015. Quyền hưởng dụng là quyền của chủ thể được khai thác công dụng và hưởng hoa lợi, lợi tức đối với tài sản thuộc quyền sở hữu của chủ thể khác trong một thời hạn nhất định.
Căn cứ xác lập quyền hưởng dụng như thế nào?
Quyền hưởng dụng được xác lập theo quy định của luật, theo thỏa thuận hoặc theo di chúc.
– Quyền hưởng dụng được xác lập theo quy định của pháp luật là quyền của một chủ thể được khai thác, sử dụng tài sản của một chủ thể khác mà giữa họ không có giao kết hợp đồng hoặc người hưởng dụng không dựa theo di chúc.
– Quyền hưởng dụng được xác lập theo thỏa thuận là việc bên có tài sản (động sản, bất động sản, cây cối,…) thỏa thuận với bên hưởng dụng được quyền hưởng hoa lợi, lợi tức,… từ tài sản của bên có tài sản.
– Quyền hưởng dụng được xác lập theo di chúc là việc chủ sở hữu của tài sản lập di chúc chỉ định người thừa kế quyền hưởng dụng tài sản của mình sau khi người lập di chúc chết.
Hiệu lực và thời hạn của quyền hưởng dụng
Hiệu lực và thời hạn của quyền hưởng dụng được quy định tại Điều 259, 260 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Hiệu lực của quyền hưởng dụng
Quyền hưởng dụng được xác lập từ thời điểm nhận chuyển giao tài sản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
Quyền hưởng dụng đã được xác lập có hiệu lực đối với mọi cá nhân, pháp nhân, trừ trường hợp luật liên quan có quy định khác.
Thời hạn của quyền hưởng dụng
Thời hạn của quyền hưởng dụng do các bên thỏa thuận hoặc do luật quy định nhưng tối đa đến hết cuộc đời của người hưởng dụng đầu tiên nếu người hưởng dụng là cá nhân và đến khi pháp nhân chấm dứt tồn tại nhưng tối đa 30 năm nếu người hưởng dụng đầu tiên là pháp nhân. Người hưởng dụng có quyền cho thuê quyền hưởng dụng trong thời hạn này.
Quyền và nghĩa vụ của người hưởng dụng
Người hưởng dụng được quyền:
– Tự mình hoặc cho phép người khác khai thác, sử dụng, thu hoa lợi, lợi tức từ đối tượng của quyền hưởng dụng;
– Yêu cầu chủ sở hữu tài sản thực hiện nghĩa vụ sửa chữa đối với tài sản theo quy định tại của pháp luật; trường hợp thực hiện nghĩa vụ thay cho chủ sở hữu tài sản thì có quyền yêu cầu chủ sở hữu tài sản hoàn trả chi phí;
– Cho thuê quyền hưởng dụng đối với tài sản.
Người hưởng dụng có nghĩa vụ:
– Tiếp nhận tài sản theo hiện trạng và thực hiện đăng ký nếu luật có quy định.
– Khai thác tài sản phù hợp với công dụng, mục đích sử dụng của tài sản.
– Giữ gìn, bảo quản tài sản như tài sản của mình.
– Bảo dưỡng, sửa chữa tài sản theo định kỳ để bảo đảm cho việc sử dụng bình thường; khôi phục tình trạng của tài sản và khắc phục các hậu quả xấu đối với tài sản do việc không thực hiện tốt nghĩa vụ của mình phù hợp với yêu cầu kỹ thuật hoặc theo tập quán về bảo quản tài sản.
– Hoàn trả tài sản cho chủ sở hữu khi hết thời hạn hưởng dụng.
Quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu tài sản trong quyền hưởng dụng
Chủ sở hữu tài sản có quyền:
– Định đoạt tài sản nhưng không được làm thay đổi quyền hưởng dụng đã được xác lập;
– Yêu cầu Tòa án truất quyền hưởng dụng trong trường hợp người hưởng dụng vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ của mình.
Chủ sở hữu tài sản có nghĩa vụ:
– Không được cản trở, thực hiện hành vi khác gây khó khăn hoặc xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người hưởng dụng;
– Thực hiện nghĩa vụ sửa chữa tài sản để bảo đảm không bị suy giảm đáng kể dẫn tới tài sản không thể sử dụng được hoặc mất toàn bộ công dụng, giá trị của tài sản.
Các trường hợp chấm dứt quyền hưởng dụng
Có 07 trường hợp chấm dứt quyền hưởng dụng được quy định tại Điều 265 Bộ luật Dân sự năm 2015 như sau:
- Thời hạn của quyền hưởng dụng đã hết;
- Theo thỏa thuận của các bên;
- Người hưởng dụng trở thành chủ sở hữu tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng;
- Người hưởng dụng từ bỏ hoặc không thực hiện quyền hưởng dụng trong thời hạn do luật quy định;
- Tài sản là đối tượng của quyền hưởng dụng không còn;
- Theo quyết định của Tòa án;
- Căn cứ khác theo quy định của luật.
Trên đây là nội dung chia sẻ của Luật Nguyễn Hưng về các vấn đề pháp lý liên quan đến quyền hưởng dụng. Hy vọng bài viết sẽ mang lại những thông tin hữu ích dành cho bạn. Trong quá trình tìm hiểu thông tin, nếu bạn còn những thắc mắc nào cần được giải đáp. Hãy liên hệ Luật Nguyễn Hưng qua số điện thoại (028) 6650 6738 – (028) 6650 8738 để nhận được sự tư vấn hỗ trợ từ đội ngũ luật sư.
