Di chúc và quyền thừa kế tài sản là vấn đề thường xảy ra nhiều tranh chấp. Quyền thừa kế là quyền rất quan trọng được pháp luật dân sự quy định. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ rõ được các quy định này. Qua bộ 20 câu hỏi thường gặp về di chúc và quyền thừa kế tài sản. Luật Nguyễn Hưng sẽ giải đáp một cách ngắn gọn dễ hiểu để bạn đọc có một cái nhìn tổng quan những vấn đề pháp lý xoay quanh di chúc và quyền thừa kế tài sản theo quy định của pháp luật hiện hành.
Anh em trong một gia đình có người không đồng ý trong việc phân chia di sản thì giải quyết như thế nào?
Trường hợp phân chia di sản mà có đồng thừa kế hoặc những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không đồng ý thì pháp luật vẫn ưu tiên cho các bên tự thỏa thuận với nhau. Nếu không thể thỏa thuận được thì có thể nhờ một bên thứ 3 đứng ra hòa giải hoặc tiến hành khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền.
Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật, nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì có thể thỏa thuận việc định giá hiện vật và chia theo giá trị hiện vật.
>> Tham khảo: Dịch vụ luật sư tư vấn pháp luật thừa kế tài sản uy tín tại Luật Nguyễn Hưng
Khi nào di chúc bằng văn bản không công chứng, chứng thực được coi là hợp pháp?
Di chúc hợp pháp là khi người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép; nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Di chúc bằng văn bản không công chứng, chứng thực được coi là hợp pháp khi thỏa mãn các điều kiện về mặt nội dung và hình thức được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, các điều kiện như: nội dung di chúc, người làm chứng, hoàn cảnh lập di chúc,….
Di chúc miệng có được coi là hợp pháp hay không?
Di chúc miệng vẫn được pháp luật công nhận khi:
– Di chúc đảm bảo các điều kiện chung để di chúc có hiệu lực;
– Người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Nếu người chết không để lại di chúc thì ai có quyền hưởng di sản thừa kế?
Người chết không để lại di chúc thì di sản thừa kế sẽ được phân chia cho các hàng thừa kế của người chết, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định. Trường hợp này gọi là thừa kế theo pháp luật.
Di sản không có người thừa kế thì xử lý như thế nào?
Trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước.
Con riêng có được hưởng thừa kế của mẹ kế, cha dượng không?
Con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 652 và Điều 653 của Bộ luật Dân sự 2015.
Con nuôi có được hưởng thừa kế như con ruột không?
Con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 651 và Điều 652 của Bộ luật Dân sự 2015.
Con đang trong bụng mẹ có được hưởng thừa kế từ cha không?
Nếu con trong bụng mẹ đã thành thai trước khi người cha chết, được sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế của cha thì vẫn được hưởng di sản mà cha để lại.
Khi phân chia di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng
Con dâu có được quyền hưởng thừa kế tài sản của cha/ mẹ chồng không?
Con dâu được quyền hưởng thừa kế tài sản của cha/mẹ chồng khi được cha/mẹ chồng để lại di chúc cho con dâu.
Cháu có được hưởng thừa kế của ông/ bà để lại không?
Cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại sẽ thuộc hàng thừa kế thứ hai, cháu sẽ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Hoặc trường hợp cháu được ông/bà để lại di chúc.
Người “dưng” có được hưởng thừa kế theo di chúc không?
Người lập di chúc có quyền để lại di sản cho “người dưng”. Tuy nhiên, trong trường hợp người để lại di sản có những người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc thì phần di sản phải được chia cho những người này theo quy định của pháp luật rồi mới tính phần di sản còn lại cho “người dưng”.
Người thừa kế có được từ chối nhận tài sản thừa kế không?
Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
Người đã từ chối nhận di sản thừa kế có được đổi ý không?
Nếu việc từ chối nhận di sản thừa kế là do tự nguyện, không bị ép buộc thì sẽ phát sinh hiệu lực và người từ chối nhận di sản không được đổi ý.
Đã ly hôn thì có được thừa kế tài sản của vợ/chồng cũ không?
Trường hợp đã hoàn tất thủ tục ly hôn thì không còn quan hệ vợ/chồng và không thuộc hàng thừa kế thứ nhất của vợ/chồng nữa. Do đó không thể hưởng di sản thừa kế theo pháp luật, chỉ được hưởng thừa kế theo di chúc nếu người chết để lại di chúc.
Di chúc lập bằng tiếng nước ngoài có hợp pháp không?
Di chúc lập bằng tiếng nước ngoài hợp pháp khi di chúc đó được dịch ra bằng tiếng việt và có công chứng, chứng thực theo quy định.
Người thừa kế chết trước người để lại di sản thì phần di sản thừa kế được chia như thế nào?
Người thừa kế chết trước người để lại di sản thì phần di sản thừa kế được phân chia theo trường hợp thừa kế thế vị. Tức là, trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.
Con cái không thực hiện nghĩa vụ phụng dưỡng cha mẹ có được hưởng thừa kế?
Con cái không thực hiện nghĩa vụ phụng dưỡng cha mẹ có thể sẽ không được quyền hưởng di sản. Theo quy định của pháp luật, người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản sẽ không được quyền hưởng di sản.
Sổ tiết kiệm ngân hàng có phải di sản để thừa kế không?
Sổ tiết kiệm ngân hàng được xem là một loại giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với một số tiền. Do đó, sổ tiết kiệm ngân hàng vẫn được xem là di sản thừa kế.
Đất không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có được chia thừa kế không?
Di sản thừa kế là đất không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vẫn có thể được chia thừa kế nếu như đất đó có xác nhận của UBND là đất hợp pháp, không vi phạm liên quan đến pháp luật đất đai.
Có phải nộp thuế thu nhập cá nhân khi nhận thừa kế không?
Di sản thừa kế là bất động sản, tài sản phải đăng ký hoặc các tài sản khác theo quy định của pháp luật phải nộp thuế thu nhập cá nhân thì người nhận di sản phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Trường hợp người nhận di sản thừa kế là bất động sản từ cha, mẹ, vợ, chồng, con nuôi, cha mẹ nuôi,… thì không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
