Tội cưỡng dâm được pháp luật quy định như thế nào? Dấu hiệu pháp lý của tội cưỡng dâm là gì? Những tình tiết định khung hình phạt cụ thể ra sao? Hình phạt đối với người phạm tội cưỡng dâm như thế nào? Luật Nguyễn Hưng sẽ giải đáp cụ thể trong bài viết này.
Tội cưỡng dâm được pháp luật quy định như thế nào?
Tại Điều 143 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về tội cưỡng dâm như sau:
“1. Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Nhiều người cưỡng dâm một người;
b) Cưỡng dâm 02 lần trở lên;
c) Cưỡng dâm 02 người trở lên;
d) Có tính chất loạn luân;
đ) Làm nạn nhân có thai;
e) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 18 năm:
a) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
Có thể hiểu, cưỡng dâm là hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.
Điều luật này đã quy định những dấu hiệu pháp lý, khung hình phạt cơ bản của tội cưỡng dâm cùng với đó là những trường hợp phạm tội có tình tiết tăng nặng và khung hình phạt bổ sung.
>>> Xem thêm: Tội hiếp dâm và 12 tình tiết định khung hình phạt cụ thể
Dấu hiệu pháp lý của tội cưỡng dâm
Khách thể
Khách thể của tội này là việc xâm phạm quyền bất khả xâm phạm về tình dục, nhân phẩm, danh dự và sức khỏe của con người và có trường hợp ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội.
Khách quan
Hành vi khách quan của tội cưỡng dâm theo Điều 143 Bộ luật Hình sự là hành vi ép buộc và hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác bằng cách dùng thủ đoạn. Nạn nhân bị hại trong tội này cũng là đối tưởng chính chịu sự tác động của hành vi khách quan là người bị lệ thuộc hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách.
Người phạm tội cưỡng dâm có thể dùng rất nhiều thủ đoạn khác nhau như lừa gạt, mua chuộc, dụ dỗ, đe dọa,…để có thể thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với người bị hại hay lợi dụng người bị hại trong tình trạng quẫn bách để họ miễn cưỡng giao cấu với mình.
Chủ thể
Chủ thể phạm tội này có thể là nam hoặc nữ, bất kể người nào có năng lực trách nhiệm hình sự. Đồng thời luật quy định rõ ràng, người này phải có mối quan hệ lệ thuộc với người bị hại hoặc có quan hệ trong việc giúp đỡ người bị hại thoát khỏi tình trạng quẫn bách.
Chủ quan
Về mặt chủ quan, người phạm tội cưỡng dâm thực hiện hành vi này với lỗi cố ý, xâm phạm đến sức khỏe, tính mạng của người bị hại.
Người phạm tội cưỡng dâm nhận thức được hành vi mình làm, nhận thức được rõ nạn nhân không muốn quan hệ tình dục với mình, nhìn thấy trước hậu quả của việc xâm hại thân thể, danh dự, nhân phẩm của nận nhân nhưng vẫn mong muốn hậu quả đó xảy ra, đó là thực hiện hành vi với lỗi cố ý.
10 tình tiết định khung hình phạt cụ thể về tội cưỡng dâm
Nhiều người cưỡng dâm một người
Đây là trường hợp nhiều người thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác với cùng một nạn nhân. Trường hợp nếu có từ 02 người trở lên cùng bàn bạc, thống nhất với nhau thực hiện hành vi cưỡng dâm đối với cùng 01 người, nhưng vì lý do ngoài ý muốn chỉ có 01 người thực hiện được hành vi cưỡng dâm thì vẫn được xem là nhiều người cưỡng dâm 01 người.
Nếu có từ 02 người trở lên cấu kết cùng với nhau tổ chức, giúp sức cho 01 người cưỡng dâm thì không được coi là nhiều người cưỡng dâm một người mà trường hợp này có đồng phạm giúp sức thực hiện hành vi cưỡng dâm.
Phạm tội 02 lần trở lên
Phạm tội 02 lần trở lên là trường hợp người phạm tội đã thực hiện hành vi cưỡng dâm từ 02 lần trở lên nhưng chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự và chưa hết thười hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với 02 người trở lên
Phạm tội cưỡng dâm đối với 02 người trở lên là trường hợp chủ thể phạm tội thực hiện cưỡng dâm đối với 02 nạn nhân trở lên.
Có tính loạn luân
Người phạm tội đã thực hiện hành vi cưỡng dâm đối với người cùng dòng máu về trực hệ, anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng mẹ khác cha hoặc anh chị em cùng cha khác mẹ; phạm tội đối với cô ruột, dì ruột, chú ruột, bác ruột, cậu ruột, cháu ruột; phạm tội đối với con nuôi, bố nuôi, mẹ nuôi; phạm tội đối với con riêng của vợ, con riêng của chồng, bố dượng, mẹ kế; phạm tội đối với con dâu, bố chồng, mẹ vợ, con rể.
Làm nạn nhân có thai
Đối với trường hợp phạm tội cưỡng dâm làm nạn nhân có thai, việc mang thai là kết quả của việc giao cấu giữa người phạm tội với nạn nhân thì được xem là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự vì dẫn đến những hậu quả không tích cực, tác động trực tiếp đến tâm lý của người bị hại.
Trường hợp nếu nạn nhân có bị hiếp dâm nhưng việc mang thai là kết quả của việc giao giữa nạn nhân với người khác thì người phạm tội không phải chịu tình tiết làm nạn nhân có thai.
Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% trở lên
Đây là trường hợp tăng nặng trách nhiệm hình sự vì hành vi phạm tội này đã xâm phạm nghiêm trọng đến sức khỏe, gây thương tích ở mức đáng kể và ảnh hưởng đến tinh thần của nạn nhân.
Tái phạm nguy hiểm
Là trường hợp phạm tội thỏa mãn các dấu hiệu tái phạm nguy hiểm được quy định tại Điều 53 Bộ luật Hình sự như sau:
- Đã bị kết án về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được xóa án tích àm lại thực hiện hành vi phạm tội về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý.
- Đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại thực hiện hành vi phạm tội do cố ý.
Biết mình nhiễm HIV mà vẫn phạm tội
Người phạm tội biết mình nhiễm HIV mà vẫn cưỡng dâm, nghĩa là cố ý lây truyền HIV cho người khác bằng hành vi cưỡng dâm sẽ được xem xét là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự vì hành vi phạm tội này còn có thể làm cho nạn nhân bị lây nhiễm HIV, đe dọa đến tính mạng của người bị hại.
Làm nạn nhân chết hoặc tự sát
Trường hợp cưỡng dâm làm nạn nhân chết là trường hợp đã gây hậu quả nạn nhân chết. Nếu nạn nhân bị chết không phải là do cưỡng dâm mà do nguyên nhân khác thì không phải chịu tình tiết cưỡng dâm làm nạn nhân chết.
Nếu người phạm tội có lỗi cố ý đối với hậu quả chết người thì hành vi phạm tội của họ cấu thành tội giết người và tội cưỡng dâm.
Trường hợp cưỡng dâm làm nạn nhân tự sát là trường hợp nạn nhân do bị cưỡng dâm tác động đến tâm lý và tinh thần nên đã dẫn đến hành vi tự tước đoạt mạng sống của chính bản thân. Trường hợp này, giữa việc bị cưỡng dâm và việc tự sát có mối quan hệ nhân quả với nhau.
Cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi
Đối với trường hợp cưỡng dâm người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi này nặng hơn so với cưỡng dâm người từ đủ 18 tuổi trở lên. Vì người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là những người chưa thành niên, chưa có đầy đủ nhận thức, chưa phát triển hoàn thiện về thể chất, tâm lý.
Hình phạt đối với người phạm tội cưỡng dâm
Theo quy định tại Điều 143 Bộ luật Hình sự quy định khung hình phạt đối với người phạm tội như sau:
– Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Trong trường hợp người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.
– Phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: Đối với người phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:
- Nhiều người cưỡng dâm một người;
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Đối với 02 người trở lên;
- Có tính chất loạn luân;
- Làm nạn nhân có thai;
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
- Tái phạm nguy hiểm.
– Phạt tù từ 10 năm đến 18 năm: Đối với người phạm tội thực hiện một trong các hành vi sau đây:
- Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
- Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
- Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
– Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: Đối với trường hợp người phạm tội cưỡng dâm người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi.
Tuy nhiên, nếu nạn nhân là người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nhưng người phạm tội lại thực hiện một trong số những hành vi thuộc những hành vi nêu trên thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tương ứng với những hành vi đó mà luật định.
– Ngoài ra, còn có hình phạt bổ sung, người phạm tội có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Bài viết trên nói về tội cưỡng dâm theo quy định của bộ luật hình sự và 10 tình tiết định khung hình phạt cụ thể về tội cưỡng dâm. Nếu bạn còn những vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác. Vui lòng liên hệ Luật Nguyễn Hưng qua số điện thoại (028) 6650 6738 – (028) 6650 8738 để nhận được sự tư vấn hỗ trợ từ đội ngũ luật sư.
